چکیده:
رنگ، پدیدهای است که انسانها از دوران کهن تاکنون با آن در ارتباط بودهاند. در طول قرنها رنگ و رنگرزی به کمک انسانها آمده تا به مدد آن بتوانند هنری زیبا، منحصر به فرد و جاودان بیآفرینند. پس از گذشت سالیان دراز و قرنهای متمادی، انسان در مسیر تکامل زندگی خویش با پدیدهی رنگ و قابلیتهای آن بیشتر آشنا شد، حوزه گستردهی منابع گیاهی را بیشتر شناخت و به مرور طریقه بهرهمندی از آن را آموخت.
با توجه به اینکه ایرانیان از دیرباز از لحاظ دستبافتهها، همچنین نساجی پارچههای اعلاء سرآمد هنرمندان زمان خویش بودهاند، حرفه رنگرزی نیز در این کشور قدمت دیرینهای داشته است. وفور و تنوع گیاهان رنگزا در مناطق مختلف ایران نقش بسزایی در پیشرفت هنر رنگرزی در ایران داشته است. در این دوران که شاهد رقابت هنرهای دستی از جمله فرش دستبافت با هنرهای ماشینی و رنگرزی هستیم لزوم احیاء دوباره رنگرزی سنتی و توجه روزافزون و دوباره به این هنر صنعت احساس میشود.
در این میان با توجه به اینکه استان ایلام با وجود مساحت بسیار کم به علّت قرار گرفتن در دامنهی رشته کوههای زاگرس از تنوع جغرافیایی و گیاهی بسیار گستردهای برخوردار بوده، در این راستا بالغ بر هزار گونه گیاهی در این استان شناسایی شده است که حدود 50 گونه آن از گیاهان کاشته شده و مابقی حالت خودروی دارند. با احساس لزوم شناسایی این گیاهان از لحاظ کیفیت رنگدهی، در این رساله به بررسی حدود 50 گونه گیاهی استان ایلام پرداخته و عملیات آزمایشگاهی بر روی برخی از آنها برای بررسی کیفیت رنگدهی آنان صورت گرفته است.
استاد راهنما: فروزنده قاسمی | استاد مشاور: صید رضا احمدی | پدیدآور: رویا نصری
