مواد و مصالح

تحقیقات کرم ابریشم در ایران (قسمت چهارم)

توانایی منحصر به فرد کرم ابریشم در خوردن ترکیبات سمی برگ توت

محققان ژاپنی کشف کردند که کرم ابریشم توانایی ویژه ای در تولید آنزیمی دارد که با کمک این آنزیم می تواند مواد قلیایی سمی موجود در برگهای درخت توت را هضم کند.

به گزارش خبرگزاری مهر، دانشمندان دانشگاه توکیو که نتایج تحقیقات خود را در مجله Journal of Biological Chemistry منتشر کرده اند دریافتند که کرمهای ابریشم توانایی منحصربه فردی دارند.درحقیقت این کرمها می توانند بدون هیچ مشکلی مواد سمی قلیایی (آلکالوئیدها) موجود در برگهای درخت توت را بخورند. این محققان با بررسی دستگاه گوارش کرم ابریشم دریافتند که در معده این کرم نوعی آنزیم تولید می شود که می تواند قند ساکاروز را به قند فروکتوز تبدیل کند.

برگهای درخت توت که غذای اصلی کرمهای ابریشم هستند محتوی میزان زیادی آلکالوئید است. این آلکالوئید که بسیار سمی است آنزیمهایی را که توانایی گوارش ساکاروز را دارند متوقف می کند. این دانشمندان کشف کردند که کرم ابریشم نوعی آنزیم با عنوان “بتا- فروکتوفورانوکسیداز” تولید می کند.

این آنزیم مسئول هیدرولیز قند ساکاروز به فروکتوز است و عملکرد آن با این آلکالوئیدها متوقف نمی شود. این محققان ژنوم کرم ابریشم را مورد بررسی قرار دادند و دو ژن را بر رمزگذاری آنزیم “فروکتوفورانوکسیداز” شناسایی کردند که تنها یکی از آنها به طور موثری در این کرم بیان می شود. این ژن که BmSuc1 نام دارد می تواند کرم ابریشم را در مقابل مواد سمی موجود در برگ توت مقاوم کند.

کرم ابریشم تاریخچه و مراحل زندگی

کرم ابریشم بیش ازچهار هزارسال توسط مردم پرورش داده می شد این کارنخستین بار در چین در حدود 2600 سال قبل از میلاد مسیح آغازشد چینی ها راز تهیه ابریشم را سالها مخفی نگه داشتند و در اروپا و خاورمیانه تجارت می کردند .اما سرانجام به دست آوردن ابریشم از طریق کرم ابریشم توسط مردم دیگرکشورها یاد گرفته شد اخیرا یاد گرفته ایم ازمواد مصنوعی موادی شبیه به ابریشم بسازیم اما تقاضا برای ابریشم طبیعی هنوزبالاست وکرم های ابریشم به خاطر تولید نخهای ابریشمی به کاربرده می شوند.

عمل پروراندن کرم ابریشم نوغان داری نامیده می شود یک کرم بالغ طول قدش به پنج تا هفت سانتی متر می رسد او یک کارگر شگفت انگیز است فقط در طی چند روز یک کرم ابریشم تنها پیله ای می تند که می تواند ششصد متر نخ ابریشم از آن برداشت کرد اما باز به بیست و پنج هزارپیله نیاز است تا نیم کیلونخ ابریشم خام تولید شود . امروزه بیشترنخ ابریشم به وسیله چین و هندوستان تولید می شود هرسال60000 تن ابریشم خام تولید می شود و تبدیل به پیراهن – لباس – روتختی – پرده و دیگر فراورده ها می شود. این یک صنعت بزرگ است مخصوصا در چین ده میلیون کشاورز چینی کرم ابریشم پرورش می دهند.

دردنیا انواع مختلفی ازکرم ابریشم برای تولید ابریشم مورد استفاده قرارمی گیرد حتی نوعی از کرم ابریشم پیله را با همکاری کرم دیگری می تند و نخ دو لایه تولید می کنند . اگر چه نخهای مصنوعی مانند نایلون و پولیستر وجود دارند که محکمتر و ارزان تر از ابریشم هستند و قیمت آنها پایین تر است اما ابریشم به یک کالای تجملی تبدیل شده است و هنوز مورد تقاضا است زیرا در نگاه و احساس عالی است .

مراحل پرورش کرم ابریشم :

تفریخ : خروج کرم ازتخم را تفریخ گویند که در شرایط مساعد سیزده روز طول می کشد پس ازاینکه اولین آثار تفریخ مشاهده شد لازم است جهت تفریخ یکنواخت به مدت چهل وهشت ساعت در اتاقی کاملا تاریک که دارای دمای 25 درجه سانتیگراد و هشتاد درصد رطوبت داشته باشد قرار گیرد . رنگ تخم ها در ابتدا آبی روشن است که درست قبل از خارج شدن کرم ها از تخم تیره رنگ می شوند .

کرم جوان : کرم ابریشم معمولا دارای پنج مرحله تغذیه و چهارمرحله پوست اندازی است که به هر مرحله از تغذیه (سن) و به هر مرحله از پوست اندازی (خواب ) گفته می شود . می توان گفت که کرم ابریشم دارای 5 سن و 4 خواب است سنین 1و2و3 را( کرم جوان) گویند . سنین کرم جوان حدود یازده روزطول می کشد .

کرم بالغ: سنین 4و5 به نام کرم ابریشم بالغ نامیده می شود که 15-16 روز به طول می انجامد در پایان سن پنجم کرمها از اشتها افتاده و از تغذیه باز می مانند جثه آنها کوچک شده و به رنگ زرد و شفاف درمی آیند که دراین زمان با گذاشتن وسایل پیله تنی بر روی کرمها موجبات تنیدن پیله فراهم می آید.

عادت غذایی کرم ابریشم :

کرم ابریشم از برگ درخت توت برای تغذیه استفاده می کند و هیچ غذای دیگری را نخواهد خورد برگ های توت باید بلا فاصله بعد از بیرون آمدن کرم از تخم دراختیارش قرار گیرد برگهای تازه و لطیفی که مورد نیاز کرم جوان است در اوایل بهار در دسترس است . برگهای کهنه در سه مرحله اول زندگی کرم ابریشم (کرمهای جوان) بسیارخشن است در دوره چهارم و پنجم زندگی (کرم های بالغ) می توانداز برگهای سخت و خشن استفاده کنند . برگها باید عاری از مواد آفت کش باشند.

بعد از جمع آوری مقدار زیادی از شاخه های درخت توت با برگ های تازه به عنوان ذخیره غذایی باید آنها را به مدت سه دقیقه در محلول گند زدا قرار داد . سپس برگها باید در زیر شیر آب خوب شسته شود تا تمام برگها خوب پاک و شسته شود زیرا می تواند باعث کشته شدن کرم های ابریشم شود بعد با تکان دادن آب اضافی برگها گرفته شده و در کیسه های پلاستیکی و جای خنک نگه داری شود.

تشکیل پیله:

ابتدای هرتابستان پروانه کرم ابریشم ازپیله خارج می شود پروانه ماده پس از جفت گیری 400 تخم کوچک می گذارد که طی تقریبا دوهفته یک کرم ابریشم 3میلی متری ازتخم خارج می شود به آنها برگ درخت توت سفید داده می شودکه حریصانه آنها را می بلعند سپس طی چهار مرحله پوست اندازی می کنندتا کاملا بالغ شوند . بعد ازحدود یک ماه هرکرم ابریشم شروع به ریسیدن پیله اطراف خودش می کند این کار به وسیله غده ترشح کننده کرم ابریشم انجام می شود .

کرم ابریشم یک تارابریشمی نازک ترشح می کند و بعد با چسبی که تهیه می کند پیله را به صورت سطح صافی به هم می چسباند این کار سه روز و سه شب طول می کشد که بسته به خصوصیات نوع وروش پرورش کرم ابریشم ،یک پیله می تواند وزنی در حدود 5/1 تا 5/2 گرم داسته باشد.

اگر چه پیله به عنوان محصول اصلی استفاده نمی شود در عوض برای تهیه ابریشم خام به کار می رود دو تا سه روز بعد از تشکیل پیله کرم درون آن به شفیره تبدیل می شود و تقریبا بعد از دو هفته به صورت پروانه از پیله خارج می شود . ازشفیره کرم ابریشم برای تهیه غذای ماهی – لوازم دارویی و آرایشی می شود . باید توجه کنید که طول رشته نخ ابریشمی یک پیله ممکن است 300تا 900 متر باشد خروج پروانه از پیله می تواند این رشته نخ را تکه تکه کند در حالی که ابریشم از پیله کامل که شفیره داخل آن است به دست می آید.

در یک مزرعه پرورش کرم ابریشم پروانه های بالغ فقط به اندازه مورد نیاز اجازه دارند از پیله خارج شوند باقیمانده به وسیله گرما در درون پیله کشته می شوند برای اینکه ابریشم بتواند ریسیده و به پارچه تبدیل شود. پروانه کرم ابریشم رنگ متمایل به زرد با بدنی کلفت و پرموى دارد. عمر پروانه بالغ مدت بسیار کوتا هی است به اندازه کافی طولانی برای این که پروانه بتواند تخمگذاری کند .

منبع
روح اله رجبی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا