یکی از کارهایی که روی پنبه انجام میشود مرسریزه کردن پنبه است که با سود ۲۸ تا۳۲ درجه بومه میباشد ، این عملیات باعث درخشندگی و استحکام لیف پنبه میشود . (سطح مقطع لوبیایی شکل لیف به دایروی تغییر پیدا میکند).
مراحل :
- خیس کردن پنبه بوسیله آب با دمای بالا و استفاده از نفوذ دهنده.
- تماس لیف با سود کاستیک ۳۲ درجه بومه
- شستشوی محصول با اسید رقیق برای خنثی سازی.
انواع مرسریزاسون :
- مرسریزه با کشش
- مرسریزه بدون کشش
در نوع اول شاهد استقامت بیشتر ، استحکام بیشتر ، جذب رنگ و رطوبت بیشتر هستیم. در حالت دوم تنها جذب رنگ بهبود پیدا کرده و درخشندگی و ماندگاری آن کی بهتر میشود.
پنبه در اثر مرسریزه شدن جذب و درخشندگی بهتری پیدا میکند، اما دلیل آن؛ سود با غلظت مناسب توانایی نفوذ مابین زنجیرهای مولکولی سلولز را داراست و عوامل OH را به ONa تبدیل میکند همین عامل باعث آزاد شدن و فعال شدن OH شده و همین عامل OH است که باعث افزایش جذب رنگ و مواد شیمایی میشود.
همچنین باعث شکسته شدن پیوند هیدروژنی موجود بین زنجیرهای مولکول شده و زنجیر را آزاد میکند تا در صورت کشش وارده بتوانند به آسانی روی یکدیگر لغزیده و آرایش یابند.
چرا شکل سطح مقطع تغییر میکند ؟
در اثر نفوذ سود به درون پنبه غلظت محلول درون پنبه بالا رفته و در اثر فشار اسمزی مقداری آب بدرون لیف نفوذ کرده و باعث تورم لیف میشود به گونه ایی که سطح الیاف از شکل لوبیایی به شکل دایره ایی دگرگون میشود. همچنین تاب طبیعی الیاف به صورت استوانه ایی در آمده و میدانیم که هرچه سطح جانبی بیشتر و صافترباشد نور را بیشتر در یک سو منعکس و متمرکز کرده در نتیجه درخشندگی آن افزایش پیدا میکند .
منابع :
Dyeing: Comprising The Dyeing And Bleaching Of Wool, Silk, Cotton, Flax, Hemp, China Grass &c.Sansone Antonio
