آموزش طراحی و نقاشی فرش قسمت چهارم
بوته جقه:
و در بدو امر بوته کرمانی:
دوستان از جمله سبک هایی که در قم و دیگر نقاط کشور عزیزمون کار میشه و در طراحی ها با متد و مدل های بسیار زیبا و مختلف کار میشه بته کرمونی هست این سبک بسیار شاخص و آشکار است و هر بیننده ای با یکبار شنیدن و دیدن بته کرمونی آن را میشناسد. طراحی های زیادی پس از آمدن بته به قم به وجود آمده که از آن جمله میتوان به مادر و بچه بته دورخ بته معمولی و … اشاره کرد و در ادامه چند نوع از بته و کاربری آن را میبینید. بته در ابعاد و مدل های مختلف کار میشود. گاهی بته بزرگی در وسط کار زده میشود و داخل آن را با فاکتورهایی از قبیل درخت و گوزن یا دسته گل فرنگ یا سیمرغ و پرنده … پر میشود دوستان از بته میتوان به عنوان کتیبه یا قابی که داخلش را پرمیکنیم استفاده کرد. بعلت زیبایی در نوع شکل کلی وحرکت اجزا تشکیل دهنده بته از آن میتوانیم هم مجزا استفاده کنیم .هم درتکرار.
تکراربته های مختلف و کوچک تا بزرگ و درست کردن لچک کار قلم خودم
استفاده از تک بته داخل حاشیه قلم خودم
استفاده بته دورخ در لچک قلم خودم
استفاده از بته در سرترنج قلم خودم
استفاده از شکل بته که گل ریز کرمان درقالب بته زده شده قلم خودم
استفاده از بته در چند جا و به چندین سبک قلم خودم
بته دوقلو یا دورخ یا مادربچه. قلم خودم ابتدا کار
واگیره سرهم سوار بته با مدل های مختلف قلم خودم
استفاده از بته در نقاط مختلف فرش قلم خودم
دوستان پس دیدیم که میتوانیم در تمام قسمت های فرش از بته کرمونی استفاده کنیم یا تکرار بته و جمعی و یا مفرد در زیبایی شکل بته شکی نیست و استفاده از بته در لچک ترنج سرترنج حاشیه و … را دیدیم و تکرار بته را نیز در سبک واگیره ای و سرهم سوار نیزدیدیم. خوش ذوقی طراحان و خوش منظر بودن فاکتور بته جقه از آن سبکی خاص به وجود آورده.
تخت جمشید
یکی دیگراز سبک های طراحی فرش تخت جمشید میباشد و بدلیل بودن ما به ازای المان های کارشده در این سبک این کار را سخت و خاص نموده. چون زمانی که قرار است طرحی زده شود که عمومی است مثل گل رز میتوان آن را به هر رنگ و ابعاد و طرحی زد و نهایتا درپاسخ به ذهن بیننده بگوییم شایدچنین گلی باشد ولی در زدن مثل جام حسن لو و یا زدن شیرسنگی و دروازه شرقی پارسه نمیتوانیم از خودمان چیزی بکشیم.
باید در مقیاس کوچکتر ولی دقیقا همانی را بکشیم که هست و برای این کار از کتاب هفت هزار سال فلز عکس های تخت جمشید و خود تخت جمشید و مطالعه میدانی میتوانیم استفاده کنیم. به گفته دیگر میتوانیم بگوییم بدلیل مهم بودن آثار موجود مربوط به آن دوران و تمدن هخامنشی و شناخت و مطالعه ملل دیگر کشورها از پارسه و نشان دادن تمدن هنر و مهارت آن دوران از تاریخ پر افتخار کشورمان جهد و کوشش فراوانی باید تا در طراحی آثار تخت جمشید دقیقا همان آثار کار شود. مسلما در مقیاس کوچک و کشیدن مثلا فروهر و یا ظروف بدست آمده از آن دوران و یا ستون ها رواقها و کند و کاری های سنگ ها شاید نتوانیم تمام جزییات را در این ابعاد کوچک بکشیم ولی باید دقت شود که هرچه شبیه تر و دقیق تر باشد تا خریدار فرش بتواند مشتی نمونه از خروارها سنگ ببیند.
این سبک از طراحی در فرش بتنهایی تخت جمشید نام دارد و استاد محمد جمشیدی که از اساتید بزرگ تولید فرش قم هستند با کاربری نمونه هایی از فاکتورهای ساختمانی و ظروف همراه با گل ریز تلخ به سبکی دست یافتن که به نام خودایشان به جمشیدی معروف شده که درقسمتهای بعدی توضیح خواهم داد.
به چند نمونه از فرشهای تخت جمشید نگاه کنید
تکه ای از تخت جمشید کار سردرود
تابلو فرش تخت جمشید پلکان جنوبی .سردرود
کاری بسیار نزدیک به واقعیت موجود در پارسه. سردرود.
دوستان در دو فرش بالا بدلیل بافت حرفه ای و داشتن جای کار و مقیاس خوب طراح و نقاش توانسته اند جزییات خوبی از اصل کار را در طراحی خود داشته باشند. و زمانی که این طراحی از هنری بافت و حرفه ای بافت به بافت تجاری میرسد تمامی مجموعه پارسه درمقیاس بسیار کوچک طراحی میشود و به همین علت میسر نیست که تعداد رنگهایی را که نیاز است و جزییاتی که نیاز است را پیاده کرد پس نقاشان باید سعی کنند حتی المقدور کارهای نزدیک به شکل اصلی را طراحی کنند. به عکس های زیر دقت کنید.
دو ظرف که یکی ریتون سرقوچ است و دیگری ظرفی با سه شیر که سر شیرها در روی ظرف برجسته قلم زنی شده. قلم خودم
پله کان تخت جمشید و دیواره ای که سربازان و افراد هدایایی را دربار و عام شاه به حظور می آوردن. قلم خودم
سربازان و محافظان و ظرف ورخ طلا. قلم خودم
نماد فروهر جام طلای معروف به سه سرگوزن. و مهمان های خارجی و هدایای دردستشان برای تقدیم به شاه هخامنش. قلم خودم
جامی با نقش بز روی آن. قلم خودم
دوستان دیدیم که بدلیل کوچکترشدن اجسام سنگ تراشه ها و ظروف نمیتوان به جزییات بیشتری پرداخت و یا رنگهای بیشتری کار کرد. به دلیل کمبود جا و بافت تجاری باید به همین مقدار بسنده کرد .
چندماه از صورفلکی ماه های قدیم .مثل اسد، سنبله، میزان، سرطان. قلم خودم
پس در کشیدن فرشهای مربوط به پارسه و تخت جمشید دقت کنیم تا شباهت با اصل کار حفظ شود تا تاریخ تصویری و هنر فرش در شناساندن تمدن چند هزار ساله وطنم ایران را به سرتاسر گیتی نشان دهیم .
مشتریان و دوست داران هنر ایران خصوصا فرش با دیدن فرش تخت جمشید. اگر قبلا در اینترنت و یا موزه های کشورهای دیگر ظروف و عکسهای آن را و بناهای تخت جمشید را که هم اکنون پا بر جاست یا تکه های آن که در موزه های سراسر دنیا وجود دارد را میبینند و درصدد بر می آیند که واقعیت این شکوه را ببینند و خود این حرکت یعنی ارز آوری و گردشگری و یا قبلا دیده اند و میشناسند و اگر کار ما دقیقا اون ظرافتها و هنر را داشته باشد حتما باعث رونق بازار فرش میشود.