مسعود میرزا (ظل السلطان) حاکم مستبد وظالم اصفهان بود وبه دستور وی این فرش طراحی شده یا طراحی شده وبافته شده سپس به وی هدیه شده وپس از آن هرچه از این فرش تولیدشده ظل السلطان نام گرفته بماند .موضوع نام و نام گذاری فرش نیست و مربوط به بحث مانیست همین قدر که عرض شد کافیست.
طرح ظل السلطان از سبک های قم و نقاطی مانند اصفهان مناطق دیگر کشورمان میباشد. فاکتورهای کار شده برای شناخت این سبک عبارتند از گلدانی کوچک و شکیل که ۱۲ گل بزرگ و کوچک دارد که روی گلها دو پرنده وپروانه وجود دارد که شاخصه این سبک از کار میباشد. ولی وجود تمام این چند عنصر که به همه آڽ یک قاب گفته میشود و یا یک گل و گلدون میگویند. را با رنگهای الوان بافته و گلدان بغل و تکرار بعدی را بیرنگ میبافند بدین ترتیب که یک قاب از طرح را کامل با رنگ الوان میبافند و قاب بعدی را با همان مداد و طرح با دو یا سه رنگ میبافند که در اصطلاح به آن بی رنگ گفته میشود.
قاب ظل السطان معیوب
قاب ظل السطان بی رنگ معیوب
به این دو قاب نگاه کنید بسیار زیباست به درخواست مشتری زده شده وپرنده وپروانه آن را حذف کرده
این قاب سالم است چون هم پرنده را دارد هم پروانه را .البته این قاب رنگی و عکس بعدی قاب بی رنگ است.
قاب بی رنگ سالم از نظر فنی وسلامت اصالت
کاربری قاب های رنگی وبیرنگ در کنار هم با آهنگی خاص
در سالهای گذشته بدلیل کم هزینه بودن نقشه ظل السلطان و تکراری بودنش و آرامش این سبک بدلیل بیرنگ بودن یک قاب و رنگی بودن قاب بعدی که دقیقا با همان مداد و قلم میباشد و بوجود آوردن تضاد بالا و پایین و یا رنگین و بیرنگ زیباییه خاص و آرامش خوبی به بیننده میدهد. و به همین دلایل تقاضای خوبی از مشتریان درخصوص ظل السطان را داشتیم ولی ورود بعضی از دوستان بی اطلاع و دست بردن در اصل این طرح و اضافه یا کم نمودن گل و برگ و یا اشتباه کشی باعث به نابودی کشیدن این سبک از فرش شد.
به این فرشها که همه آنها یک سبکی از ظل السطان است نگاه کنید زمانی که طرحی دلی را مجذوب خود کند مسلما باعث گرمی بازارش میشود و شخص را بر آن میدارد که برای تمام قسمتهای خانه ائم از اتاق خواب یا کار یا نشیمن نیز فرشی با همان طرح بگیرد. و این یعنی موفقیت در عرضه نقشه و طرح و سبک خوب و گیرا.
اتاق نشیمن وظل السطان
اتاق خواب وظل السطان
حال وراهرووظل السلطان
من به درخواست مشتریه امریکایی خیابان های مابین قابها را ویا بقول معروف ساده های بین دو قاب را با طرح های شاخ گوزنی و یا بند قاجاریه پرکردم وبسبار زیبا شد و قابل قبول قرار گرفت حتی حاشیه باریک وحاشیه پهن را جدید طراحی ݣردم. ولی به اصل قاب واصل طرح ظل السلطان خدشه ای وارد نکردم و نه تنها خراب نشد بلکه دریچه جدیدی رو به تلفیق سبک ظل السلطان باز کرد .چؤن قبلا عرض کردم این طرح برگرفته از دو پرنده و پروانه ویک گلدان وچند گل بود که یک بار رنگی و الوان و بار دوم بیرنگ بافته میشد و جایی را برای دست بردن در طرح و زیباتر کردن سبک نداشت و بالاجبار من در حاشیه و خیابان های کف ساده طرح دست بردم تا هم اصل طرح خراب نشود و هم چهره جدیدی از ظل السلطان داشته باشیم و کار جواب داد و زیبا شد.
صرف نظر از سلامت طرح بدلیل نبود پرنده وپروانه وکوتاهی قاب ها .چینش ورنگی وبیرنگ بودن قابها رو ببینید
این فرش از نظر فنی طراحی عالیست
پرکردن خیابانهای بین قابها با شاخ گوزنی ویا بندقاجاریه
در هر نقطه از کشورمان ظل السطان وطرح وسبکش مغایرت اندکی با هم دارد ولی در کلیات تقریبا یکی هستند و همانطورکه در عکسها دیدید وجود دو المان رنگی وبیرنگ اولین شاخصه این سبک است وهمانطوری که قبلا گفتم گلدانی کوچک با چند گل که در کرمان گل کرمان وگل حسنخانی .در اصفحان گل شاه عباسی وختایی ودر قم گل فرنگ ورز ولی وجود پرنده وپروانه از فاکتور های جدایی ناپذیر این سبک هست.
چینش قابها از مرکز به طرفین کار
چینش تمام بیرنگ که اشتباه است
نوعی ظل السطان
ظل السطان فرش آباده فارس
ظل السطان تبریز
ودر انتها خدمت دوستان و دوست داران ایران و فرش ایران عرض کنم که میتوانیم دست بدست هم دهیم به مهر فرش ایران برسانیم به عرش. نصیحت بلد نیستم ولی روی سخنم با همکاران نقاشم است بیاییم اصالت را فراموش نکنیم حتی اگر مدرنیته کارکردیم مقداری از هویت ما و ایرانمان را درش داشته باشیم . به امید روزی که طرح های فراموش شده و در معرض فراموشی را با تبحر و هنرمان به بالندگی برسانیم چنان طراحی کنیم که حتی سبکهای فراموش شده نیز به بازار برگردد انشاالله.
