بخش اول :نمره نخ چیست؟
موضوع تناسب مواد اولیه فرش با تراکم بافت قالی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است .عدم توجه به این موضوع باعث می گردد که قالی بافته شده عیب دار شده وعیوبی مثل بالازدگی وپایین زدگی در قالی ایجاد شود.معیار سنجش تراکم فرش در منطق مختلف ایران متفاوت است در برخی مناطق برای بیان میزان تراکم گره بافته شده از واژه رجشمار یا کلمه رج استفاده می نمایند.
در برخی مناطق دیگر آن قدر موضوع مواد اولیه با تراکم مهم است قالی را بسته به میزان تراکم آن برحسب خصوصیات مواد اولیه مصرفی بالاخص چله مصرفی نام گذاری می نمایند(نایین).واژه های دیگری مانند مَر (بیرجند) ونشان (کرمان) و….نیز برای بیان میزان تراکم بافت استفاده می شود.
نمره نخ معیاری است برای سنجش ظرافت یا ضخامت نخ ، به دیگر سخن هرگاه تراکم قالی افزایش می یابد از نخ ظریفتری در تار وپود وپرز استفاده نمود تا تمامی گره های مورد نظر را بتوان در فضای مورد نظر قرار داد .برای متناسب نمودن ضخامت مواد اولیه مصرفی با تراکم فرش از افزایش یا کاهش میزان ظرافت وضخامت نخ یا تغییر دادن تعداد لای آن استفاده می شود.معمولا رسم براین است که برای محاسبه نمره نخ هریک از الیاف از نمره خاصی استفاده می گردد.
تولید کنندگان قالی از آنجا که تولیدکنندگان از خامه یا چله پشمی و ابریشمی وتار وپود پنبه ای استفاده می نمایند طبعا با سه واژه یا مدل نمره گذاری نخ مانوس هستند.برای سنجش میزان ظرافت یا ضخامت الیاف پشمی از نمره متریک ،برای الیاف ابریشمی از نمره دِنیر وبرای الیاف پنبه ای از سیستم پنبه ای (انگلیسی)استفاده می گردد.نمره های متریک و پنبه ای در سیستم نمره گذاری غیر مستقیم قرار دارند با اضافه شدن نمره نخ بر ظرافت نخ افزوده می شود ودر واقع طول وزن ثابتی از یک نخ هستند ونمره دِینر در سیستم نمره گذاری مستقیم قرار گرفته و وزن طول ثابتی از یک نخ است.
نمره متریک عبارت است از تعداد مترهای موجود در یک گرم به دیگر سخن اگر خواسته باشیم نمره متریک نخی را محاسبه نماییم کافی است طول یک گرم از آن نخ را بر حسب متر بدست آوریم .نمره انگلیسی یا پنبه ای عبارتست از تعداد کلافهای 840 یاردی موجود در یک پوند ونمره دِنیرعبارتست از وزن 9000متر از نخی بر حسب گرم.
ادامه دارد…
