رنگ و رنگرزی

عوامل مهم در رنگرزی خامه قالی

یکی از عناصر بسیار مهم در تجلی نقوش و طرح های فرش رنگ می باشد، که از نظر خصوصیات زیبایی شناسی ترکیب انواعی از آن در کنار یکدیگر، احساسات متنوعی را در انسان بیننده ایجاد می نماید.

بکارگیری رنگ های گیاهی در ایران سابقه دیرینه دارد. وجود آثار باستانی در موزه های داخلی و خارجی نشانگر آن است که آن ها از دیرباز چشم نواز و جذاب بوده اند. استفاده ازرنگ های اصیل ایرانی عامل مهمی برای حذف رقبایی است که با تقلید ازهنـر وصنعت فرش ایـران عـرصه را برتولید کنندگان کشورما تنگ کرده اند.یکی ازعناصربسیارمهم درتجـلی نقـوش وطرحهای فـرش رنگ می بـاشد.
رنگ و رنگرزی دربیـن بافندگان منطقه درگذشته بـه صورت سنتی رایج بـوده است.رنگـرزی ازعـوامـل مهم درفـرش می بـاشد که درگذشتـه بصورت غیـرعلمی و تجـربی انجام می گرفته ودرمراحل رنگـرزی ازابـزارآلات بسیارسـاده ومعمـولی استفـاده می شده است .اگرچه به صورت تجربی بوده ولی مایحتاج خود را تهیه می نمودند.رنگهای مصرفی برای رنگرزی اغلب ازمنطقه تهیه می شود وبـه جهت داشتـن 1081 گـونـه گیاه رنگـزا در منطقه جنگلی ایـن امـرباعث بهبود روند سطح تکنولوژی این محصول گشته و با استفاده ازمواد رنگزا نظیر انار، پوست گردو، اسپرک، گزنه، هلیله سیاه، برگ مو، گل گندم، برگ چنار، جفت و…امکان رنگرزی طبیعی برای محصولات منطقه فراهم آمده است.
روی کارآمـدن کارگـاههای رنگـرزی طبیعی درمنطقـه گنبـد و ایجاد کارگاههای رنگـرزی درمناطـق شهـرک هـای صنعتـی باعث افزایش تجـربیات هنرمندان رنگرز شده و تنـوع رنگ بیشتری دربافتها ایجاد گردیده است.
در سال های اخیر همزمان با پیشرفت علوم استفاده از رنگ های شیمیایی به سبب سهولت کاربرد آن به تدریج در مقایسه با رنگ های گیاهی بشدت افزایش یافته است.سرعـت بالای رنگـرزی در کارگـاههای رنگـرزی شیمیـایی ایجاد شده درمنـاطـق گنبد، آق قلا و بنـدرتـرکمن و صرفـه اقتصادی آن¬ها وتـولیـدات با حجم بـالای آن¬ها باعث شد به سرعت جای رنگرزی طبیعی را گرفته و تمایل بیشتری در اغلب بافندگان به خرید این مواد به دلیل قیمت پایین خرید آن ایجاد شود.
امـروزه 80% ازتولیـدات منطقـه ازپشم های ماشین ریس با رنگرزی شیمیایی تهیه می گردد که این امرباعث پایین آمدن کیفیت تولیـدات منطقـه وافت قیمت محصولات نیز گـردیـده است. این امر مشکلاتی را نیز در پی داشته است، عـدم ثبات رنگهای شیمیایی موجب افت قیمت فرش شده و آن را از نظر بازاریابی با مشکلاتی مواجه ساخته است. از این رو شناخت و احیا روش های سنتی رنگرزی (طبیعی) به روش اصولی می تواند، از اهمیت والایی برخوردار باشد.دردیگـردسته محصولات منطقه نیز استفاده از رنگرزی طبیعی مقـرون بـه صرفـه نبوده و تولید کنندگان و بافنـدگان تمایل کمتری به استفاده از آن¬ها در تولیدات خود دارند.
جهت ارتقاء کیفی در بازار فروش فرش دستباف دربخش رنگرزی عوامل زیرتاثیرگذاری می باشد:
ایجاد تنوع در رنگ طبیعی مانند شیمیایی
استفاده از دندانه های مختلف در رنگرزی
استفاده از مواد اولیه با کیفیت
شناخت سلیقه بازار هدف و بکار بردن رنگهای دلخواه کشورهای مختلف
کشت رنگدانه های گیاهی که ضمن صرفه اقتصادی خود زمینه¬ای برای اشتغال بسیاری از افراد است.
استفاده از رنگهای گیاهی ملایم در مقابل رنگهای تند بخصوص لاکی

منبع
رئوف مفیدی

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا