ایسنا/کرمانشاه گلیم نوعی زیرانداز است که فرش از تکامل آن پدیده آمده و می‌توان گفت که جَد فرش است و خواستگاه آن هرسین.
گلیم نوعی زیرانداز است که فرش از تکامل آن پدیده آمده و می‌توان گفت که جَد فرش است و خواستگاه آن هرسین.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه کرمانشاه، گلیم هرسین که شهرتی جهانی دارد یکی از نخستین و کهن‌ترین و ارزشمندترین زیراندازهای بشری در طول تاریخ بوده و امروزه نیز به عنوانی هنری اصیل و کهن ارزشی دوچندان یافته و دوستداران خود را دارد.
شاید بتوان گفت که گلیم بافی صنعت دستی بسیاری از استانهای کشور است، اما گلیم کرمانشاه و خصوصا گلیم هرسین شهرت جهانی دارد و طرح و کیفیتش زبانزد خاص و عام است و چه بسیارند هنرکده‌ها و موزه‌هایی که مزین به گلیم هرسین بوده و هستند.
نصرت‌الله سپهر، معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی استان کرمانشاه است که در گفت و گویی با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منطقه کرمانشاه درباره گلیم هرسین می‌گوید: کارگاههای گلیم‌بافی متعددی در خانه‌های روستاییان نقاط مختلف استان کرمانشاه وجود دارد، اما در این میان هرسین به عنوان مرکز عمده تولید گلیم در استان، از شهرتی خاصی و حتی جهانی برخوردار است.
وی افزود: وجود مراتع مساعد جهت پرورش دام ها که تأمین کننده الیاف لازم گلیم هستند خود دلیلی بر متداول بودن گلیم بافی در این نواحی است. همچنین در زمینه گلیم‌های هرسین نشانه‌های بسیاری از درهم تنیدگی تمدن و فرهنگ دیده می‌شود. گرچه از جوانرود، گیلانغرب و ریجاب می‌توان به عنوان دیگر مناطق مستعد هنر گلیم‌بافی در استان کرمانشاه باد کرد.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه با اشاره به تاریخچه گلیم بافی در استان گفت: درباره قدمت تولید گلیم در ایران اظهارنظر قاطعانه و صریحی نمی‌توان کرد، زیرا بدلیل آسیب پذیر بودن الیاف نباتی و حیوانی در برابر عوامل جوی، نمونه‌های زیادی از تولیدات دوران باستان بدست نیامده، اما آنچه مسلم است، گلیم بافی تاریخچه جدا از نساجی ندارد و بدلیل شباهت بافت پارچه‌های اولیه به بافت فعلی گلیم تقریباً می‌توان گفت در تولید گلیم و پارچه از الیاف ضخیم تر برای بافت زیرانداز استفاده کرده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: باتوجه به این موارد می‌توان گفت که قدمت گلیم بافی در این دیار به چند هزار سال قبل از میلاد نیز بازمی‌گردد.
معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه درباره روند چگونگی بافت گلیم، اظهارکرد: بعد از تهیه پشم و تبدیل آن به نخ، با رنگ‌های گیاهی، آن را رنگ می‌کنند و بعد داری شبیه دار قالی آماده می‌کنند و گلیم را می‌بافند.
سپهر یادآور شد: در حال حاضر بین چهار تا پنج هزار نفر در استان به هنر گلیم بافی اشتغال دارند و از این راه کسب درآمد می‌کنند، چراکه تولید گلیم از هنرهای پرسود به شمار می‌آید، چون بازار صادراتی آن همیشه گرم است.
وی با بیان اینکه گلیم کرمانشاه به کشورهای بسیاری از نقاط مختلف جهان صادر می‌شود، گفت: این گلیم در غرفه‌های بین المللی جایگاه خاصی دارد. همچنین این هنر جایگاه خود را میان مردم حفظ کرده و در بازارهای داخلی و خارجی طرفداران بسیاری دارد.
این مقام مسئول همچنین در خصوص ارائه آموزش‌های گلیم بافی به هنرورزان افزود: امروزه علاقه جوانان به آموزش هنر گلیم‌بافی بیشتر شده و یادگیری آن را از طریق آموزش کلاسهای صنایع دستی و بزرگان خود می‌آموزند.
سپهر اظهارکرد: در حال حاضر اکثر گلیم بافان از نظر بیمه مشکلی ندارند و تحت پوشش خدمات تامین اجتماعی هستند. مسلما حمایت‌های مالی دولت و ارائه تسهیلات به علاقه‌مندان گامی موثر در جهت رونق این صنعت دستی و هنر کرمانشاهی است.
معاون صنایع دستی استان کرمانشاه گفت: گلیم به شکل سنتی اش، معمولاً برای پوشاندن زمین، دیوار یا رواندازی برای حیوانات باربر استفاده می‌شود، ولی امروزه به عنوان یک پوشش مدرن برای خانه‌های شهری نیز خریداری می‌شود.
وی ادامه داد: گلیم را می‌توان از دو جهت بررسی کرد، یکی از نظر بافت و دیگری از نظر نقش، گلیم در بیشتر نقاط ساده بافته می‌شود.
سپهر تصریح کرد: گلیم در سایز‌های مختلفی به شکل مستطیل بافته می‌شود از قبیل، 70×100 سانتی متر، 100×150 سانتی متر که به یک ذرع و نیم مشهور است و متداول ترین اندازه 2×3 متر و 3×4 متر مربع است.
وی در خصوص تفاوت گلیم با فرش گفت: تفاوت گلیم با فرش در چندین مساله و بصورت عمده در نحوه بافت و اندازه است. گلیم نقشه ندارد و در اصطلاح به صورت حسی بافته می‌شود و به ندرت در اندازه بزرگ تر از 3 متر در 4 متر مشاهده می‌شود. اندازه‌های سنتی گلیم براساس ابعاد چادرهای عشایری که آنها را می‌بافته‌اند، شکل گرفته است.
معاون صنایع دستی استان کرمانشاه درباره نقوش این هنر اظهارکرد: نقوش چشمه نظامی، نقوش ترکیبی درخت و لانه گنجشک، مرغابی، مار، عروسک، قیچی، خطوط افقی، عمودی، نقش قرقره راه راه، پنجه گربه، قاچ خربزه، گل مشرفی، گل‌ترمه و سوزنی از جمله نقوشی هستند که در گلیم‌های استان به ویژه هرسین دیده می‌شود.
وی دیگر نقش‌های گلیم را نقش‌های مرغابی، غاز، اردک، خروس، شانه و گل برشمرد که همه این طرح‌ها برگرفته از محیط منطقه است.
سپهر گفت: طرح‌ها و نقش‌های گلیم استان کرمانشاه به سه بخش کلهرنشین، اورامانات و هرسین تقسیم می‌شود که علاوه بر وجوه مشترک در طرح و رنگ خلاقیت‌هایی نیز در کار هر منطقه وجود دارد.
به گزارش ایسنا: ایام نوروز فرصت بسیار مناسبی است که با سفر به نقاط مختلف کشور هم از طبیعت لذت برده و هم با فرهنگ، آداب و رسوم آشنا شده و از همه مهمتر هنر و سوغات استانها بهره‌مند شویم.
گزارش از: هادی نوروزی، خبرنگار ایسنا، منطقه کرمانشاه
