تعریف نماد
نشانه ها را به طور کلی می توان به سه گروه طبیعی تصویری و قرار دادی تقسیم کرد، نشانه های طبیعی نشانه هایی هستند که میان نشانه و مفهوم آن رابطه ای همجوار وجود دارد مانند دود که نشانه ای از آتش است یا صدای قل قل سماور که نشانه به جوش آمدن آب سماور است.
در نشانه های تصویری میان نشانه و مفهوم آن شباهتی عینی دارد مانند تصویر یک کارد و چنگال که در گرافیک محیطی نشانه ای وجود رستوران است یا تصویر ساده شده چند کتاب معرف کتابخانه است نشانه های قرار داد که در زبان فارسی به آن نماد گویند . نشانه هایی هستند که در آنها میان نشانه و مفهومش نه شباهت عینی دارد ونه رابطه ای همجواری مانند درجه های نظامی و نشانه ای بسیاری از موسسات تجاری فرهنگی و …آنچه که نماد نامیده می شود عبارت است از یک اصطلاح یک نام یا تصویری که ممکن است نماینده شی یا مفهومی در زندگی روزانه باشد . به بیان دیگر یک کلمه یا شکل وقتی نماد است که به چیزی بیش از معنی آشکار و مستقیم خود دلالت دارد.
نمادگرایی در هنرهای بصری
انسان با تمایلی که به نماد پردازی دارد اشیا و اشکال را به نماد ها تبدیل می کند و آنها را در مذهب و هنر به ویژه هنرهای بصری بیان می کند . این نمادها در سه گروه هندسی ، گیاهی و حیوانی بررسی می کنیم.
نماد هندسی
دایره کاملترین شکل هندسی است و در نمادگرایی تمام دوره های تاریخی اهمیتی ویژه داشته این شکل تمامیت روان انسان را در جنبه های مختلف از جمله رابطه میان انسان و طبیعت بیان می کند در هنرهای بصری هند وخاور حضور دایره را فراوان مشاهده می کنیم دایره علاوه بر مفهوم کمال نمادی از خلق جهان و نیز مفهوم زمان است . دایره نمادی از حرکت پیوسته و مدور آسمان و با الوهیت نیز در ارتباط است در مرکز دایره تمتم شعاع ها به صورت هماهنگ به یک نقطه میل می کند و تمامیت و یکپارچگی این خطوط در این نقطه مرکزی در اوج کمال خویش است.
