مبحث فرد بسیار مهم است و در فرش حایز اهمیت است. در فرش معمولی گره یا ریشه همواره یک عدد فرد است. مثال میخواهیم فرشی خشتی طراحی کنیم. این فرش لبر، حاشیه باریک اول، حاشیه پهن، حاشیه باریک دوم و متن داره که خود متن از خشتها و طره های بین خشتها پر میشود. اینکه باید در نظر بگیریم حدالمقدور تعداد خشت ها فرد باشد بجای خود، لبر و دو تا حاشیه باریک ها حاشیه پهن و خشت و طره حتما باید فرد باشه. حالا سعی میکنم با ترسم شکل بگویم چرا باید فرد باشه.
این ابعادیه پشتیه که لبر و دو تا حاشیه باریکها و حاشیه پهنش فرد هست
همه این اندازه ها فرد هستند میشه شمرد
حالا خشتها رو طرح اندازی کردیم
و همونطور که گفتم خشتها و طره های خشت ها فرد هستند. حتی ارتفاع خشتها فرد هستند. و این همه تاکید رو نقشه برای فرد بودن چه علتی داره
الان این یه خشته و میبینید که وسطش تک ریشه خورده
الان یه خشت تلخه
میبینید که طرح هایی که داخل هر خشت زدیم بجز درختی که زدیم مابقی خشت ها نیاز به واگیره داره
این تقسیم بندی داخل خشت فرد هستش میبینیدکه واگرایی با یک ریشه است
و این کار زوجه میبینید که وسط کار زوج شده و زیبایی نداره
خط وسط کار که واگیره شده رو تا بالا ببینید
با خشت سالم بالا مقایسه کنید
همینطور طره کارو ببینید که فرده
این طره معیوبه و زوج هستش و میبینیدکه گلها زشته و معیوب هست
حالا حاشیه پهن سالم که فرد هستش
و این حاشیه زوج هستش و ما میبینیم که وقتی فاصله ها زوج باشه خط واگیره دو گره میشه و کار خراب میشه
و این اتفاق در همه قسمت فرش ها می افته و ما باید در طراحی ها حتما فرد حساب کرده و از این اتفاق جلوگیری کنیم. و این نوع از طرح اندازی در همه کارها ضروریست و منحصر به خشت نیست
درسته که این حاشیه پهن نیاز به فرد بودن نداره ولی اگر فرد باشه هم عیبی نداره
ولی اگه دستمون عادت کنه در تمامی کارها باعث زیبایی و سلامت کار میشه
دقیقا در تمامی این حاشیه ها و طره ها فاصله فرد هست
در این نقشه که حتما باید فرد در نظر گرفته شود
یا این کار که باید دایره ها و مشبک پشت همگی فرد باشه
پس برای طراحی هر قسمت از فرش فاصله هر قسمت باید فرد باشد واگیره بین حاشیه پهن که اکثر نقاشها فرد حساب میکنند که در اصطلاح به آن بروبرگرد میگویند خیلی مهمه چون بعد از چندبار رفت و برگشت به وسط قالی میرسیم و اگر این کار رو نکنیم نقشه در وسط کار ناقص میشه
مثل این حاشیه که اون قاب گل وسط کار بافته نشده
و وسط کار نیز اشتباه شده و این عیب بزرگی در قیمت گذاری و عیب به لحاظ زیبایی دارد
و این عیب در این قسمت رفع شده
حتما در وسط پایین فرش و وسط بغل فرش باید روی یال نصفه قالی چه از پایین به بالا چه از راست به چپ باید تک ریشه باشد و گل یا کتیبه یا شاه عباسی یا هر طرح دیگری که وسط کار زده میشود باید تک گره باشد و ما نمیتوانیم با زوج گرفتن فاصله ها به تک گره برسیم مگر فاصله ها رو خورد کرده و در خود فاصله کم و زیاد کنیم و در اصطلاح فرش بهش بخورونیم شاید بپرسید که خب حاشیه پهن فرد باشه حاشیه باریک چرا فرد باشه
حد فاصل بین گل شاه عباسی و این حصیر بافت سمت چپ باید فرد باشه گفتیم دیگه ارتفاع حاشیه باریک چرا فرد به این دلیل.
نشانگر موس که شکل یه دست هستش رو قسمت وسط حاشیه باریک از ارتفاع هستش میبینید که نیاز بوده فرد باشه بدلیل نوع طرح
دوستان این بحث بسیار مهم هستش و انشاالله رعایت کنیم و تقریبا از مسایل ابتدایی طراحی فرش هستش و حتما همه بزرگواران رعایت میکردند ولی اون دسته از عزیزان که نمی دانستند حتما بحث جلسه بعدی رو دنبال کنند چون راجع است به برو برگشت حاشیه پهن از بغل به این دلیل که ابعاد فرش اختیاریه احتمال داره که عرض فرش مضربی از ۵/۱۰/۱۵/۲۰ باشه مثلا زرچارک که ۸۰ خانه یا ۸۰۰ گره از عرض داره و ما اگر واگیره را ۲۰ خانه بگیریم همین واگیره در قد کم میاره چون قد زرچارک از قد ۱۲۵ خانه یا ۱۲۵۰ گره هستش و اگر از عرض ۴ تا ۲۰ خانه ۸۰ خانه شود از قد ۶ تا ۲۰ خانه ۱۲۰ خانه میشود و ۵ خانه باقی میماند و دقیقا این ۵ خانه باقی مانده یا از وسط باعث تداخل طرح درهم شده و کار نازیبا و معیوب مزدی میشود و یا تکرار دو گل در وسط بغل کار میشود. و زمانی که کار بزرگتر شد مثلا ۱۲ متری شد و واگیره ها بنابه طرح بزرگتر شد کار واقعا خراب میشه نقاشها یه واگیره برا پایین کار میکشن و اضافه گاهی به چند ورق میرسد و مثلا ۴ ورق از قرار ورقی ۵۰۰ میشود ۲ میلیون هزینه اضافه. در جلسه بعد خواهم گفت هر کاری با هر قد و عرض که ابدا مضرب مشترک نداشته باشند را میتوان با همان یک واگیره طراحی کرد
